Kolposkopia (od greckiego kolpos = pochwa i skopia = obraz) jest metodą umożliwiającą dokładne badanie dolnego odcinka narządów rozrodczych kobiecych tzn. krocza, sromu, pochwy, części pochwowej szyjki macicy wraz z ujściem zewnętrznym kanału szyjki. Badanie kolposkopowe polega głownie na obserwacji części pochwowej szyjki macicy po jej uwidocznieniu we wzierniku, oczyszczeniu ze śluzu i oświetleniu.
Kolposkop jest to mikroskop, przy użyciu którego można uzyskać „trójwymiarowy obraz”, w powiększeniu od 4 do 50 razy. W badaniu ocenia się strukturę przestrzenną nabłonka, jego barwę, układ i przejrzystość oraz rysunek naczyń krwionośnych. Na powierzchni szyjki mogą rozwijać się niebezpieczne choroby, których nie da się dostrzec podczas zwykłego badania. Lekarz najpierw ogląda nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący na ścianach pochwy i szyjce macicy, następnie nabłonek gruczołowy w ujściu zewnętrznym kanału szyjki, a w szczególności granicę między tymi nabłonkami, bo tam rozpoczynają się najgroźniejsze choroby.
Główną zaletą badania kolposkopowego, jest fakt, że umożliwia w pełni racjonalne postępowanie diagnostyczne. Obrazowanie kolposkopowe pozwala lekarzowi na pobieranie celowanych wycinków ze zmian najbardziej podejrzanych. Precyzyjna lokalizacja granic zmian daje możliwość wyznaczenia właściwego zakresu leczenia i uniknięcia usuwania nadmiaru prawidłowych tkanek szyjki macicy. Szyjka macicy jest kobiecie potrzebna, aby zajść w ciążę, bezpiecznie donosić dziecko i je urodzić. Ponieważ choroby szyjki macicy nie są widoczne gołym okiem, bardzo istotne jest, by przed podjęciem jakiegokolwiek zabiegu na szyjce wykonać kolposkopię, która eliminuje możliwość błędnego rozpoznania.
Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut i nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjentki. Badanie może być powtarzane wielokrotnie.
Kolposkopia może być wykonana w trakcie całego cyklu, podczas niewielkiego plamienia oraz stosowania globulek dopochwowych.
Nie należy wykonywać kolposkopii w czasie obfitego krwawienia.
Wykonywane jest u pacjentek w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
Krioterapia w ginekologii służy do usuwania nieprawidłowych zmian na szyjce macicy, w pochwie i na sromie, które nie wymagają badania histopatologicznego. Jest to metoda leczenia zimnem, polegająca na miejscowym, silnym zamrożeniu tkanki za pomocą podtlenku lub ciekłego azotu. Po przyłożeniu do zmiany chorobowej końcówki aparatu (aplikatora, sondy) o bardzo niskiej temperaturze, uzyskuje się destrukcję tkanki poprzez jej zamrożenie. W obrębie usuwanej nieprawidłowości powstaje martwica na głębokości kilku milimetrów. W zależności od lokalizacji i wielkości schorzenia stosuje się na ogół 2 lub 3 krotne zamrażanie.
Metoda ta jest skuteczna, w większości niebolesna. W odróżnieniu od koagulacji, blizna powstała po krioterapii jest bardziej elastyczna i zbliżona do pierwotnej tkanki. Czas gojenia po zabiegu trwa ok. 6 tyg. Przez dwa pierwsze tygodnie towarzyszy pacjentce zwiększona ilość wydzieliny z pochwy, czasami o nieprzyjemnym zapachu, co jest prawidłowym zachowaniem gojących się tkanek. Ważne aby zabieg na szyjce macicy wykonać do 10 dnia po miesiączce, a na sromie czy w pochwie w dniach bez krwawienia (można też w ciąży).
Krioterapia zmian na szyjce macicy wymaga przygotowania (cytologia, kolposkopia i inne zalecone przez lekarza prowadzącego). Zabieg na sromie przygotowania nie wymaga, jednak dla większego komfortu wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym po aplikacji specjalnego kremu (ok 30 min przed zabiegiem).
Czas trwania zabiegu krioterapii to ok. 15 – 20 min.
